Zdaniem ekonomisty Mikołaja Raczyńskiego to będzie recesja podażowa, a próby stymulowania konsumpcji skończą się wyższymi cenami. Galopująca inflacja, wojna za naszą wschodnią granicą i spowolnienie idące z USA czy Chin może przyczynić się do tego, że w połowie tego roku lub na początku przyszłego w Polsce istnieje ryzyko recesji. Wiele jednak wskazuje na to, że nie będzie to potężny krach gospodarczy, jak jeden z tych, jakie miały miejsce w przeszłości.
Kiedy wskaźniki PKB spadają, wiele firm musi obniżyć swoją produkcję, ze względu na ryzyko
bankructwa. Często prowadzi to do zwolnień pracowników, co przekłada się na wzrost stopy bezrobocia w kraju. Podsumowując, jeżeli mamy taką możliwość, pomysł na siebie i zbudowaną poduszkę oszczędności, to warto wykorzystać recesję, aby iść pod prąd, w zupełnie innym kierunku niż inni.
2022 roku amerykański PKB (wyrównany sezonowo)
odnotował spadek
o 0,9 proc. W ujęciu annualizowanym – poinformowało rządowe
Biuro Analiz Ekonomicznych (BEA). Był to drugi kwartalny spadek PKB Stanów
Zjednoczonych z rzędu, co wypełnia kryterium definicji tzw. Republikanie krzyczeli o recesji, choć póki co jest ona raczej aktem statystycznym,
podobnie jak w Polsce, wywołanym wysoką zmiennością zapasów.
Metody wyjścia z recesji
Recesja jest wpisana w przebieg cyklu gospodarczego (koniunkturalnego). Termin ten wykorzystywany jest do określenia pierwszej fazy. Tak pojmowana recesja jest pierwszą fazą cyklu koniunkturalnego. Bardzo często za synonim recesji uważa się kryzys gospodarczy. Część ekonomistów określa jednak mianem kryzysu stan bezwzględnego spadku PKB, któremu towarzyszą również poważniejsze problemy gospodarcze. Poza tym istotny jest również termin depresja, który stosuje się w przypadku długiej recesji, która ma przełożenie na trwały spadek dochodów i potencjału gospodarczego.
- Przyczyny recesji mogą być bardzo zróżnicowane i obejmować z jednej strony czynniki czysto ekonomiczne, z drugiej również te o charakterze politycznym, militarnym, a nawet losowym.
- W szerszej skali o wejściu w fazę recesji mówi się, kiedy PKB (Produkt Krajowy Brutto), czyli wartość dóbr i usług krajowej produkcji, spada w ciągu co najmniej dwóch następujących po sobie kwartałów.
- Załamanie gospodarcze i recesja mogą mieć różne przyczyny.
- Z ujemnym wzrostem gospodarczym zmagają się inne kraje w Europie, a także na świecie.
- Chociaż jej
pojawienie się jest mocno odczuwalne dla naszych portfeli, nie zapominajmy, że poprzedza ona okres
ożywienia gospodarczego.
Zasadniczo recesja prowadzi do spadku krajowej produkcji, zatrudnienia, inwestycji i obniżenia realnych płac. Możemy odczuć ją zwłaszcza wtedy, gdy jesteśmy przedsiębiorcami. Dotknąć nas mogą zaburzenia w płynności finansowej, przestoje w produkcji z uwagi na brak zamówień czy materiałów potrzebnych na jej realizację. Osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, recesja oznacza wyższe bezrobocie i niższe zarobki oraz zubożenie społeczeństwa.
Co recesja oznacza dla Kowalskiego? Co robić w wypadku recesji?
Recesja gospodarcza przejawia się ogólnym spadkiem działalności gospodarczej. Szczególnie dostrzec to można w produkcji krajowej oraz poziomie zatrudnienia. Zjawisko to uznaje się zazwyczaj za pierwszą fazę cyklu koniunkturalnego. Gospodarka może doświadczyć technicznej recesji (dwóch kolejnych kwartałów ze spadkiem PKB) z powodu tymczasowych czynników, takich jak klęski żywiołowe, strajki lub zakłócenia w produkcji.
W kontekście recesji bardzo często pojawia się słowo “kryzys”. Jak
się okazuje, oznaczają one co innego i warto znać różnice między nimi. Przede wszystkim kryzys oznacza
nagłe załamanie gospodarki i bezwzględny spadek PKB.
Taka sytuacja jest odpowiedzialna za zubożenie społeczeństwa. W efekcie za te same pieniądze
będziemy mogli kupić mniej towaru. Jednocześnie recesja gospodarcza powoduje spadek dochodów, a
nawet wzrost bezrobocia, co przekłada się na gorszę sytuację ekonomiczną mieszkańców. Gdyby w Polsce definiować recesję przez pryzmat tylko stopy
bezrobocia, to okazałoby się, że nasza „bezrecesyjność” byłaby iluzoryczna. Po
okresie ujawniania bezrobocia ukrytego odziedziczonego po Polsce Ludowej stopa
bezrobocia osiągnęła niemal 17% w roku 1994. Następnie rosła od kryzysu
rosyjskiego (sierpień ’98) aż do wejścia Polski do Unii Europejskiej wiosną
2004.
Już teraz w wielu przypadkach są one doskonale widoczne. Recesja często prowadzi do obniżenia średnich wynagrodzeń, co uderza w wiele gospodarstw domowych i znacznie wpływa na poziom życia i poczucie bezpieczeństwa obywateli. Niemal zawsze recesja gospodarcza wiąże się również ze wzrostem bezrobocia. Bez wątpienia dla większości konsumentów, ale również przedsiębiorców, coraz większym wyzwaniem jest inflacja, czyli spadek wartości pieniądza i wzrost cen. Jednym z obowiązków banków centralnych, którym zależy na obniżeniu inflacji, jest regulowanie polityki monetarnej. To natomiast wiąże się przede wszystkim z podwyższaniem stóp procentowych.
Kiedy stopy procentowe są obniżane, aby pobudzić gospodarkę, to banki wyliczają przeciętnie wyższą zdolność kredytową, a to oznacza, więcej osób może otrzymać finansowanie. Wtedy kredyt dostają ci, których na nie nie stać i mają problemy z oddawaniem długu już przy pierwszej podwyżce stóp procentowych. Skoro wyjaśniliśmy już, czym jest recesja gospodarcza i jak duże jest ryzyko jej wystąpienia w Polsce, powiedzmy też sobie, co oznacza recesja dla obywatela naszego kraju. A trzeba wiedzieć, że zjawisko to będzie mieć mniejszy lub większy wpływ na każdego z nas. Po okresie, kiedy bezrobocie przestaje rosnąć, a produkcja spadać, recesja zazwyczaj kończy się.
Jak zwalczyć recesję? Jakie są sposoby, by z niej wyjść?
Jednocześnie nie zapominajmy, że recesja jest naturalną częścią cyklu
koniunkturalnego, po którym następuje ożywienie i wzrost PKB. Mało optymistyczne dane gospodarcze sprawiają, że w prognozach ekonomistów i w mediach pojawia się złowieszcze słowo „recesja”. Wyjaśniamy, czym jest recesja gospodarcza, jakie są jej przyczyny i co oznacza nie tylko dla wielkich gospodarek, ale dla każdego z nas.
Utrudniony dostęp do nowych środków przekłada się natomiast na mniejsze zainteresowanie inwestycjami i rozwojem. Cała gospodarka staje się wobec tego mniej innowacyjna i konkurencyjna, co może decydować o kondycji i kierunku rozwoju rynków przez dłuższy czas. Recesję na wielu rynkach wywołał również wybuch pandemii koronawirusa w 2020 roku. Jednym z sygnałów kryzysu były krachy na wielu giełdach. Pod tym względem szczególne znaczenie zyskały sesje giełdowe z 9., 12.
Jeśli te problemy zostaną szybko rozwiązane, gospodarka może szybko powrócić na ścieżkę wzrostu. Coraz częściej bowiem pytaniem jest “kiedy”, a nie “czy”. Z tego powodu warto być przygotowanym na
obniżenie wzrostu gospodarki.
Co to jest techniczna recesja?
Powyższe dane wyraźnie pokazują, że tempo rozwoju polskiej gospodarki hamuje, a gospodarka jeżeli jeszcze nie jest w recesji, to niebezpiecznie balansuje na cienkiej linii. Dokładniejsze analizy, na przykład te dotyczące ilości inwestycji w Polsce mogą wprowadzać jeszcze większy pesymizm. Warto też wspomnieć, że recesja to okres, kiedy banki ograniczają udzielanie kredytów. Wówczas zarówno klienci indywidualni, jak i firmy ograniczają wydatki, aby nauczyć się lepiej gospodarować własnymi finansami.
Przedsiębiorcy mogą skorzystać z tańszych surowców,
zwolnionych pracowników oraz majątku upadłych konkurentów. Rozpoczyna się
ożywienie gospodarcze, podczas którego z nawiązką odrabiane są straty z
koniunkturalnego dołka. Dodajmy też, że boom czy recesja z reguły nie są ani winą,
ani zasługą obecne sprawujących władzę polityków. Owszem, rząd może sporo w
gospodarce zepsuć, ale jego wpływ na cykle koniunkturalne jest z reguły niewielki. Proszę zatem przyjąć do wiadomości, że ani cykliczna recesja, ani też
cykliczne ożywienie gospodarcze nie są dziełem nawet najbardziej
znienawidzonego/uwielbianego polityka.
Jeśli PNB, czyli produkt narodowy brutto, zaczyna wzrastać, następuje ożywienie gospodarcze. Cykl gospodarczy kończy się w momencie, gdy faza ożywienia osiągnie swój szczyt. Recesja gospodarcza to zjawisko makroekonomiczne polegające na tym, że tempo wzrostu gospodarczego zostaje znacznie zahamowane.
Ile trwa recesja?
Do tego potrzeba jednak wiedzy, intuicji, a także opanowania i świadomości, że zakup akcji zawsze niesie za sobą ryzyko strat całości bądź części zainwestowanego kapitału. Bardzo trudno też przewidzieć ostateczne dno korekty i trzeba się przygotować, że przed finalnym odbiciem ceny mogą iść w dół jeszcze przez dłuższy czas. Budżet awaryjny, który wielu doradców finansowych uważa za odpowiedni, to 6-krotność miesięcznego wynagrodzenia. Taka kwota powinna być łatwo dostępna, ale wykorzystywana tylko w przypadku najwyższej konieczności. Szczególnie w trakcie recesji nie wolno inwestować ich w ryzykowne instrumenty, nie powinny też trafiać na lokaty długoterminowe, bo nigdy nie możemy być pewni kiedy dokładnie będziemy ich potrzebować.
Przez wielu ekspertów recesja jest uznawana za pierwszą fazę cyklu koniunkturalnego. Zgodnie z taką teorią po recesji następuje depresja, czyli niski poziom produkcji, cen, stóp procentowych i zatrudnienia. Ich stabilizacja staje się wystarczającym impulsem dla gospodarki do inwestowania.
Kiedy inni zaczną działać podczas ożywienia gospodarczego, my będziemy już kilka kroków przed nimi. Mimo tego, że recesja przynosi negatywne skutki, to trzeba pamiętać, że taki okres jest naturalny i gospodarce potrzebny. Recesja przywraca równowagę po intensywnym okresie boomu.
Recesja gospodarcza a inflacja
Innymi słowy, chociaż techniczna recesja jest często postrzegana jako sygnał ostrzegawczy dla gospodarki, nie jest jedynym ani najważniejszym wskaźnikiem. Niższe dochody prowadzą do mniejszych wydatków, co zmniejsza konsumpcję. Pojawiają się też problemy z dostępnością kredytów, ponieważ w wyniku spadku dochodów pogarsza się zdolność kredytowa.
Z ujemnym wzrostem gospodarczym zmagają się inne kraje w Europie, a także na świecie. Poważnym problemem jest nadmierna ingerencja państw w ich gospodarkę, co znacznie osłabia aktywność różnych przedsiębiorstw. Rozwoju gospodarki nie ułatwiają wysokie podatki, a także stale rosnące koszty prowadzenia działalności. Skutkuje ono występowaniem pieniądza bez pokrycia w pracy, a także ciągle rosnąca inflacja.